Wesołych Świąt Bożego Narodzenia

Money Management - zarządzanie kapitałem

Inwestycje na rynkach kapitałowych wiążą się z ryzykiem. Szczególnie na rynkach walutowych, gdzie sytuacja bardzo szybko się zmienia, możemy nasz kapitał albo bardzo szybko pomnożyć, albo jeszcze szybciej stracić. Dlatego, aby nie zostać z rynku "wyrzuconym", musimy nauczyć się odpowiednio zarządzać naszymi zasobami. Nie wszystkie nasze transakcje będą trafne. Szczególnie na początku naszej przygody z rynkami, ilość zyskownych transakcji będzie zdecydowanie mniejsza niż ilość stratnych pozycji. Możemy sobie wyobrazić, jak będzie wyglądał nasz portfel, jeżeli będziemy otwierać pozycje, angażując w to większość naszego depozytu. Dlatego bardzo ważnym elementem naszego systemu transakcyjnego, oprócz generowania trafnych sygnałów otwarcia i zamknięcia pozycji, jest zarządzanie wielkością pozycji. To właśnie ten składnik określa, ile pieniędzy maksymalnie możemy przeznaczyć na pojedynczą transakcję, aby w razie niepowodzenia nie spowodowała spustoszenia w naszych zasobach gotówki.

Istnieje wiele metod zarządzania kapitałem. Od najprostszych po te bardziej złożone. Nie chcę tutaj rozpisywać się na temat każdej z nich, a tym bardziej dokonywać analizy porównawczej, żeby sprawdzić która jest bardziej skuteczna. Na rynku jest wiele dobrych pozycji na ten temat. Chciałbym jedynie zwrócić uwagę na kilka istotnych aspektów w zarządzaniu wielkością pozycji.

Risk Reward Ratio, czyli szacowanie ryzyka transakcji

Zanim przejdziemy do praktycznej nauki gry na rynku w oparciu o Price Action, musimy zapoznać się jeszcze z dwoma tematami. Pierwszym z nim jest umiejętność szacowania ryzyka transakcji (o czym będzie w tym poście) oraz zarządzanie kapitałem (kolejny post).

A więc do rzeczy. Jak sama nazwa wskazuje, Risk Reward Ratio (przedstawiany symbolicznie literami RR) jest współczynnikiem, który określa wielkość potencjalnego zysku, względem podejmowanego ryzyka danej transakcji. Innymi słowy, wskaźnik ten daje inwestorowi informacje o tym, na ile mu się transakcja opłaca. 

Wartość wskaźnika możemy wyliczyć wg następującego wzoru:

•          dla pozycji długiej:

RR = (cena otwarcia – stop loss) : (take profit – cena otwarcia)

•          dla pozycji krótkiej:

RR = (stop loss – cena otwarcia) : (cena otwarcia – take profit)

Dywergencja - sposób na zwiększenie zysków

W poprzednich postach nauczyliśmy się wyznaczać główny kierunek, w jakim porusza się cena obserwowanego waloru. Poznaliśmy również, czym jest popyt i podaż oraz w jaki sposób patrzeć na wykres z perspektywy ich aktywności. Próbowaliśmy wyznaczyć na wykresie miejsca wzmożonej aktywności popytu i podaży, zwanymi miejscami wsparcia lub oporu. W obszarach tych, istnieje największe prawdopodobieństwo zmiany kierunku ruchu ceny. Jednak samo "wejście" ceny w obszar wsparcia czy oporu nie oznacza, że cena za chwilę zawróci i możemy od razu otwierać transakcję. Musimy poczekać na sygnał potwierdzający nasze przypuszczenia. Do generowania takich sygnałów możemy użyć, ostatnio poznanych, formacji świecowych. Dzisiaj przyjrzymy się kolejnemu narzędziu, mogącemu w znacznym stopniu zwiększyć trafność naszych transakcji. Jest nim dywergencja.

Formacje kontynuacji i odwrócenia trendu - Pin Bars

Pin Bar należy do formacji odwrócenia trendu składającej się z pojedynczej świecy. Stanowi jedną z najprostszych i zarazem jedną z najskuteczniejszych formacji. Pin Bar jest świecą, która ma cień zdecydowanie większy od korpusu. Oznacza to, że cena po otwarciu zmierza w określonym kierunku, po czym następuje zwrot i kieruje się w okolice otwarcia. Zamknięcie następuje bardzo blisko poziomu otwarcia. Tak jak w przypadku poprzednio omawianej formacji (engulfing bar), mamy dwa rodzaje Pin Barów:

Pin Bar byczy (odwrót od spadków)

Pin Bar niedźwiedzi (odwrót od wzrostów)

Pin Bar byczy ma wąski korpus w górnej części świecy i długi cień pod nim. Spadkowy natomiast ma korpus w dolnej części i długi cień nad korpusem. Szczególnie mocną wymowę ma Pin Bar wzrostowy, gdy zamknięcie następuje powyżej otwarcia. Analogicznie w przypadku Pin Bara spadkowego, bardziej wiarygodny sygnał daje w przypadku, gdy zamknięcie następuje poniżej otwarcia. Siłę sygnału określa również długość cienia. Im dłuższy cień, tym większe prawdopodobieństwo zmiany kierunku ruchu cen.

Formacje kontynuacji i odwrócenia trendu - formacja objęcia (Engulfing bar)

Formacja objęcia zwana często outside bars lub engulfing bar, jest jedną z ważniejszych formacji świecowych. Jest to formacja odwrócenia, którą można z powodzeniem stosować jako potwierdzenia wejścia na rynek w miejscach wsparć i oporów.

Formacja ta składa się z dwóch świec. Pierwsza z nich jest mniejsza, druga natomiast zakrywa całkowicie poprzednią. Dla niektórych wystarczy, aby druga świeca miała wyższy szczyt i niższy dołek. Inni, z kolei, są bardziej restrykcyjni i uważają, że w formacji objęcia druga świeca musi mieć zamknięcie poniżej lub powyżej szczytu/dołka poprzedniej świecy.

W formacji objęcia hossy, poprzedzonej spadkami cen, pierwsza świeca ma czarny korpus niewielkich rozmiarów. Druga świeca posiada duży biały korpus, który zasłania poprzednią świecę. Oznacza to, że byki przejmują kontrolę i należy się spodziewać wzrostów.

Formacje kontynuacji i odwrócenia trendu - formacja flagi

W poprzednich postach nauczyliśmy się wyznaczać wsparcia i opory, czyli obszary, gdzie jest duże prawdopodobieństwo, że cena zawróci. Teraz przejdziemy do formacji cenowych, które ułatwią nam podejmowanie decyzji, oraz pozwolą dokładnie określić moment zawarcia transakcji w obszarze zwiększonego działania popytu lub podaży.

Czym zatem są formacje cenowe? Są to pewne struktury uformowane przez zmieniającą się cenę. Ze względu na to, że formacje te wielokrotnie się powtarzają na wykresach, mamy możliwość na ich podstawie określić, jaki powinien być dalszy kierunek poruszania się ceny.

Mamy dwa typy formacji: formacje odwrócenia i formacje kontynuacji. Jeżeli cena dotrze do wyznaczonego przez nas obszaru, w którym przewidujemy zmianę kierunku, zaczynamy wtedy dokładnie obserwować formacje, jakie kreśli cena. Jeżeli będzie to formacja odwrócenia, wówczas mamy jasny sygnał do zawarcia transakcji. Jeżeli dodatkowo sygnał ten jest zgodny z głównym trendem i wykryjemy dywergencję (o czym będzie w kolejnych postach), wówczas mamy duże prawdopodobieństwo, że nasza transakcja będzie transakcją zyskowną.

Na początek zajmiemy się formacją flagi. Jest to formacja kontynuacji trendu. Występuje najczęściej na rynkach wykazujących się silnym trendem wzrostowym lub spadkowym, po którym następuje chwilowe jego zatrzymanie. W trakcie tworzenia się flagi, wolumen gwałtownie spada, a potem w momencie wybicia, zgodnym z obowiązującym trendem, znowu rośnie.

Flaga składa się z równoległoboku, pochylonego w przeciwnym kierunku do panującego trendu oraz masztu, czyli fragmentu od przebicia istotnego poziomu wsparcia lub oporu, do samej flagi. Zasięg wybicia z formacji flagi powinien być zbliżony do długości masztu. Okres kształtowania się formacji flagi zajmuje zazwyczaj od jednego do trzech tygodni.

Formacja flagi na rynku wzrostowym.

Formacja flagi na rynku spadkowym.

Walka popytu z podażą - bieżąca sytuacja na rynkach

W poprzednim poście poznaliśmy sposoby wyznaczania potencjalnych miejsc, w których cena może zawrócić. Spróbujmy zatem przyjrzeć się aktualnej sytuacji na rynku forex, i wyznaczyć miejsca, gdzie może występować wzmożony popyt, lub większą siłą może wykazać się podaż.

EUR/USD (wykres dzienny)

Po ogłoszeniu w środę (18 września) decyzji FED o nie zmniejszaniu skali QE3, EURUSD pokonał opór w okolicach 1.3400 - 1.3450 (oznaczony niebieską, przerywaną linią). Jak widać wcześniej, poziom ten był wielokrotnie testowany, co już w znacznym stopniu osłabiło sprzedających w tych okolicach. Przy pierwszym podejściu do poziomu 1.3400 nastąpiło szybkie odejście z tego poziomu (silna podaż), aż do wsparcia oznaczonego zielonym kolorem, gdzie popyt wykonał swoją robotę. 

Obszary wsparcia i oporu, czyli walka popytu i podaży

Podstawą działalności każdego rynku jest popyt i podaż. Można powiedzieć, że jest to silnik, który "napędza" ruch cen. Aby móc zawierać zyskowne transakcje musimy poznać dokładnie, w jaki sposób popyt i podaż wpływa na ruch cen.

Podaż na rynkach finansowych jest to ilość akcji, kontraktów lub innych walorów wystawiona do sprzedaży. Popyt natomiast stanowią kupujący, lub dla rynku forex, ilość zleceń otwarcia pozycji długiej.

Poniżej przedstawiam wykres popytu i podaży.


Oś X wskazuje wielkość popytu/podaży (ilość zleceń kupna/sprzedaży), a oś Y oznacza cenę. Miejsce przecięcia się linii wyznacza cenę, jaką rynek jest w stanie zapłacić za dany walor, np. akcje.

Handel w czasie konsolidacji

Jak wspominaliśmy w poprzednim poście, rynki poruszają się albo w trendzie wzrostowym, albo w trendzie spadkowym, albo pozostają w konsolidacji, ograniczając się do małych wahań cen. Kiedy rynek zmierza pewnie i zdecydowanie w określonym kierunku, czy to w górę, czy w dół, oczywiste jest że powinniśmy grać zgodnie z trendem, pamiętając zasadę "Trend is your friend". Jednak, jeżeli rynek utknie na pewien czas w konsolidacji, możemy też w tym czasie dokonać kilku zyskowych transakcji. W niniejszym poście przyjrzymy się zasadom gry na rynku, który poruszą się w bok.

Trend

Większość uczestników rynku spotkała się ze stwierdzeniem "Trend is your friend". Jest to chyba jedno z najtrafniejszych i najkrótszych pojęć, określających istotę handlu na rynkach finansowych. Nie da się skutecznie inwestować czy spekulować na rynku bez identyfikacji trendu.

Rynek międzybankowy

Aby skutecznie posługiwać się jakimś urządzeniem, należy najpierw dokładnie zapoznać się z zasadami jego działania. Nie inaczej jest w przypadku spekulacji walutami. Aby być skutecznym w działaniu na rynku walutowym, dobrze jest poznać mechanizmy i zasady, na których opiera się handel. Przyjrzyjmy się zatem bliżej rynkowi międzybankowemu (ang. interbank market).

Rynek międzybankowy stanowi sieć międzynarodowych banków wymieniających się pomiędzy sobą walutami. Rynek ten jest rynkiem zdecentralizowanym, który rozwinął się bez kontroli jakichkolwiek rządowych jednostek administracyjnych i po dzień dzisiejszy pozostał rynkiem nieregulowanym. Jedynie brokerzy forexowi, umożliwiający handel inwestorom indywidualnym, muszą być zarejestrowani w niezależnej agencji regulującej rynek kontraktów futures (ang. Commodity Futures Trading Commission - CFTC), mającej za zadanie zapobieganie nadużyciom ze strony brokerów.

Price Action - co to jest?

Witamy na blogu poświęconym technice gry na rynkach finansowych zwaną Price Action Trading. W kolejnych postach przyjrzymy się zasadzie działania rynków finansowych oraz prześwietlimy pojęcia związane ze wspomnianą techniką gry. Następnie wypróbujemy w praktyce Price Action Trading i zobaczymy jakie daje rezultaty. Postaramy się także przygotować pewne narzędzia, które ułatwią i przyspieszą analizę sytuacji na rynkach.

Co zatem oznacza pojęcie Price Action?